Daraasad lagu ogaaday in Dadka Soomaaliyeed ay wada noqon doonaan Siyaasiyiin, Dalkooduna uu wada noqon doono Caalami

Daraasad ay sameeyeen gudi madax-banaan oo qiimeyo arrimaha dalalka soo koraayo, ayaa lagu sheegay in 10 sanadood gudahood ay inta badan dadka Soomaaliyeed ay noqon doonaan, masuuliyiin horay xilal oga soo qabtay wadankooda.

Saadaasha ayaa tilmaameyso; in xilalka ay qaban doonaan Soomaalidu ay ugu yaraan doonto, guddoomiyayaal dagmo, Afhayeenno iyo Agaasimayaal.

Soomaalida, ayaa 80% wada noqon doono Madaxdii hore,  waxaa daraasadaas lagu sheegay in dadku ay xilalka u kala qaban doonaan sida tan:-

15% waxey Soomaalidu noqon doonaan Wasiiro soo maray dowladda dhexe ee Somalia iyo Maamul Gobaleedyada.

20% waxey noqon doonaan Xildhibaano ka kala yimaado dowladda dhexe iyo dowlad gobaleedyada.

15% waxey noqon doonaan Madaxweynayaashii hore, Ra’iisal-wasaarayaal, Guddoomiyayaashii Baarlamaanka iyo Madaxdii Maamul Gobaleedyada.

30% waxey noqon doonaan Agaasimiyaashii hore, Gudoomiyayaal Gobaleed iyo Guddoomiyayaal dagmooyin iyo waliba xilal kale ee lamid ka ah.

Wadanka Soomaaliya oo dhanna, waxaa lagu sheegay inuu wada noqon doono CAALAMI, marka loo fiiriyo sida loogu dhawaaqaayo xarumihiisa kala ah Garoomadda Diyaaraddaha, Isbitaalada, Iskuulada, Jaamacaddaha iyo Xarumaha Warbaahinta.

Ugu dambeyntii Daraasada ay soo saareen guddiga madaxa banaan ee qiimeeyo dalalka soo koraayo, ayaa lagu cadeeyay in dadka Soomaaliyeed ay dhamaantood yihiin Geesiyaal  amaan badan, isla markaasna wadankoodda oo ka soo kabanaayo dagaalo sokeeye iyo fowdo ragaadisay ku dhawaad 24- sano, ay hada kaga horeeyaan wadamo badan oo ku yaallo Bariga iyo Bartamaha Africa dhinaca Ganacsiga xorta ah iyo Isgaarsiinta.

Waxaana la saadaaliyay, hadii sidaan ay ku sii wadaan Ganacsiga- dadka Soomaaliyeed in 10-ka Sano ee soo socoto uu dalkoodu 40% uu noqon doono Warshado iyo xarumo wax soo saar, ayna si weyn oga sii horumari doonaan dalalka la isku yiraahdo European Union ama Midowga Yurub.

Waxaa diyaariyay:- Najah Mohamed Ali  iyo Xassan Kaafi Maxamed Xalane